سیتوفیلوس اوریزائه، به عنوان حشره برنج یا شپشک برنج شناخته میشود. این حشرات آفتهای ریزی هستند که به برخی محصولات کشاورزی مانند برنج، گندم، غلات و غیره حمله میکنند و از این محصولات به عنوان منبع غذایی خود استفاده میکنند. از نظر پزشکی، این حشرات خطرناک نیستند و به عفونت منجر نمیشوند؛ اما به مواد غذایی آسیب وارد میکنند.
مشکلاتی در خصوص پاکسازی و آمادهسازی برنج به وجود میآید زمانی که این آفتها در برنج حضور داشته باشند. اما اگر مقدار زیادی برنج را خریداری کردهاید و با شپشک برنج روبرو شدهاید، نگران نباشید. با خواندن این مقاله، روشهایی برای از بین بردن شپشک برنج را یاد خواهید گرفت.
شپشک برنج یک آفت ریز است که اندازه آن حدود 2 تا 3 میلیمتر است و رنگ آن از قهوهای تا سیاه تغییر میکند. لارو شپشک برنج رنگ سفید شیری دارد و بدون پا است. این حشرات قادر به پرواز هستند و در تاریکی به نور جذب میشوند.
حشره برنج به غلات و برنج حمله میکند و سوراخهای ریزی را در آنها ایجاد میکند. شپشک بالغ با سرعت از مکان به مکان پرواز میکند و تقریباً 30 روز زنده میماند. در طی عمر، یک شپشک حدوداً 4 تخم در دانههای غلات میگذارد و پس از 3 روز، لاروها از تخمها خارج میشوند.
یک شپشک میتواند در طول عمرش حدوداً 300 تا 400 تخم بگذارد. لارو در ابتدا به شفیره تبدیل میشود و پس از 5 تا 16 روز به شپشک بالغ تبدیل میشود. این حشرات عفونت یا بیماری ایجاد نمیکنند و نیش نمیزنند.
چگونه شپشک برنج را از بین ببریم؟
استفاده از تله های چسبناک
تلههای چسبناک با انواع مختلفی در بازار موجود است. برای مقابله با شپشک برنج، میتوانید برنج را در یک سینی بریزید و آن را در اطراف سینی پراکنده کنید. سپس تلههای چسبناک را در اطراف سینی قرار دهید. زمانی که شپشکها به اطراف پراکنده شده و نور را جذب کنند، به تلهها چسبیده و نتوانند خود را از آنها آزاد کنند. این آفتها به اندازه کافی قوی نیستند تا خودشان را از تله جدا کنند، بنابراین با چسبیدن به تلهها میمیرند.
استفاده از آبجوش
برای از بین بردن شپشک برنج در منزل میتوانید از آب جوش استفاده کنید. زیرا آب جوش قادر است شپشک و تخمهای آن را از بین ببرد. پس از مرگ شپشکها، آنها در سطح آب شناور خواهند شد و شما میتوانید آنها را به راحتی جدا کنید. همچنین با حرارتدادن برنج نیز میتوانید شپشکها و تخمهای آنها را از بین ببرید.
قرار دادن برنج در فریزر
جهت از بین بردن شپشک و تخمهای آن از برنج، میتوانید از روشی ساده استفاده کنید. در این روش باید برنج را چهار روز در فریزر قرار داده و پس از گذشت چند روز آن را از فریزر خارج کرده و به صورت مناسب بستهبندی کنید. به این ترتیب، شپشک و تخمهای آن با کاهش دما در فریزر، کشته خواهند شد و پس از بیرون آوردن برنج از فریزر، جداکردن آنها از برنج بسیار آسان خواهد بود.
گذاشتن برنج در آفتاب
به منظور از بین بردن شپشک در برنج، میتوانید برنج شپشک زده را زیر نور آفتاب قرار دهید. این تابش آفتاب باعث دور شدن این حشرات میشود. برای این کار، برنج شپشک زده را روی یک پارچه تمیز و در زیر نور آفتاب پهن کنید. زیرا شپشکها نمیپسندند در معرض آفتاب قرار بگیرند و به دنبال محیطهای تاریک و مرطوب میباشند. بنابراین، تابش آفتاب باعث دور شدن شپشکها میشود.
استفاده از قرص سیر یا قرص ضدبید
استفاده از قرص سیر یا ضد بید، یکی از روشهای مؤثر در از بین بردن حشره برنج است. این قرص را میتوانید از داروخانهها و عطاریها تهیه کنید و آن را درون برنج قرار دهید. با این کار، اثر ضد حشرهای قرص برنج را بر روی شپشک برنج ایجاد میکنید و میتوانید این حشرهها را از بین ببرید.
استفاده ازقرص برنج، ممنوع
قرص برنج یا فسفید آلومینیوم، که بسیار سمی و مضر است، قابلیت تصاعد دارد و میتواند منجر به از بین بردن شپشک برنج شود. با این حال، استفاده از این روش خطرناک است و بهتر است از روشهای امنتر برای پیشگیری از حشرهزدایی برنج استفاده کنید. باید توجه داشت که عرضه و فروش قرص برنج در تمام داروخانهها و فروشگاههای سمفروشی ممنوع است.
روشهای از جمله روشهای ازبین بردن حشره برنج بود. همیشه تلاش کنید که مقدار برنج مورد نیاز خود را خریداری کنید تا زودتر به پایان برسد، زیرا ذخیره کردن برنج در مقدار زیاد یکی از راههای ورود شپشک به برنج میباشد. همچنین، موادی مانند سیر، برگ بو، میخک، نعنا، کبریت و… را قبل از آلوده شدن برنج به شپشک در کیسهها یا ظروف نگهداری قرار دهید. در هنگام خرید برنج، به دقت مطلوب داشته باشید تا اطمینان حاصل کنید که برنج شپشک ندارد. برای اطمینان بیشتر، برنجهای تازه که برای آخرین دوره کشاورزی برداشت شدهاند را تهیه کنید.