برنج، یکی از مادههای غذایی اساسی، در مناطق مختلف ایران، از شمال تا جنوب، به میزان و نوع مختلفی کشت میشود. این ماده غذایی محبوب در میان مردم ایران و سراسر جهان است و به طور گسترده در انواع غذاها به کار میرود. بین انواع مختلف برنجهای ایرانی، برنج گرد یا برنج گرده جایگاه خاصی دارد و از نظر قیمت از سایر انواع برنجها به صرفهتر به نظر میرسد. این نوع از برنج، عطر و طعم بسیار خوبی دارد، اگرچه دانههای کوچکتری نسبت به برنجهای با کیفیت بالا دارد. برنج گرد ایرانی به واقع حاصل ضایعات کشت برنج است، اما با کیفیت مناسبی در زمینه عطر و طعم تولید میشود. در ادامه، از شالیوود شما را با برنج گرده آشنا خواهیم کرد.
برنج گرده چیست؟
برنج گرد یا برنج گرده شمال، به بازیافت ضایعات نوعی از برنج شمالی اشاره دارد که از عواملی مانند انتخاب نادرست بذر یا تبدیل شالی به برنج سفید ناشی میشود. دانههای این نوع از برنج کوتاه و تپل هستند. حضور برنج گرد در دستههای با کیفیت بالاتر از برنجهای سفید اصیل، ارزش اقتصادی آن را کاهش میدهد. به همین دلیل، تجار و کشاورزان برنج با استفاده از دستگاههای سورتینگ سعی میکنند برنج مرغوب با دانههای بلند را از این نوع ضایعاتی جدا کنند و آنها را به عنوان برنج گرد با قیمت کمتر به بازار عرضه کنند. برنج گرد مازندران نیز با عناوین مختلفی همچون دلک، شاهک، قلوه برنج و نرک شناخته میشود و دارای رنگ سفید و شیرینی معدنی است.
علت جداسازی این برنج از برنج اصلی
در صورت عدم انتخاب مناسب بذر توسط کشاورزان و شالیکاران، در مراحل تولید و در زمان برداشت، ممکن است مقداری از برنج گرد به وجود آید. برنج گرد شمالی به دلیل دانهبندی کوتاه خود تمایلی به جذب کمتر از آب دارد. خواص برنج بهرهبرداری از عملیات سورتینگ و غربالبندی را به دنبال دارد که در نهایت تأثیر مستقیمی بر کیفیت محصول اصلی خواهد داشت. دلیل اصلی جداسازی برنج گرد از برنج اصلی یا محصول اصلی، نهتنها تأثیری بر جنبه ظاهری و همسانی برنج اصلی دارد، بلکه به دلیل زمان متفاوت پخت و زمان کمتر پخت این نوع برنج، باعث نرمی زودرس آن در پخت میشود.
برنج گرده؛ خواستگاه این برنج
برنج گرده ایرانی، بیشتر در نواحی شمالی کشورمان مانند شهرستان آمل در استان مازندران، منطقه میانه استان آذربایجان شرقی، مناطق زنجان، ایلام و کردستان کشت میشود. از جمله مشهورترین نمونههای این نوع برنج، برنج گرده مازندران است که در این منطقه به طور ویژه تولید میشود. علاوه بر این، نمونههای دیگری از برنج گرده نیز وجود دارد که شامل گرده زردک، گرده مولائی، گرده کلات، گرده لنجان و گرده هاشمی میشوند.
ویژگی شاخص این برنج
این برنج جدای از ضایعات بودن، در مناطق کوهستانی به دلیل مقاومبودن به سرما نیز کاشته میشود. این برنج در شمال منطقه امامزاده عبدالله آمل هم کشت میشود. که ویژگیهای آن عبارتند از:
- مقاومت در برابر سرما: برنج گرده به دلیل این ویژگی در مناطق کوهستانی نیز تولید میشود.
- وضعیت بوته: باز
- ارتفاع متوسط بوته: ۱۲۳ سانتیمتر
- رنگ ساقه: سبز روشن
- شکل دانه: کوتاه
- فرم دانه: نسبتاً متوسط
- اندازه: اندازه دانههای برنج گرده کمتر از ۶ میلیمتر است.
- مقاومت بالا: این برنج در برابر آفات و حشرات، بیماری هایی از جمله شیت بلایت و کمبود آب مقاومت بالایی دارد.
موارد مصرف
در کنار انواع متنوع برنج ایرانی، برنج گرد یا برنج گرده جایگاه خود را داراست. همانطور که قبلا اشاره کردیم، این نوع برنج هم از ضایعات تولید برنجهای باکیفیت به وجود میآید و هم در مناطق کوهستانی کشت میشود. برنج ایرانی گرده با قیمت مناسبتری عرضه میشود و کاربردهای متنوعی دارد. برخی از کاربردهای برنج گرده به شرح زیر میباشند:
- تأمین مواد اولیه برای کارخانههای تولید ماکارونی
- استفاده در کارگاههای تولید شیرینی و شیرینیپزی
- مناسب برای پخت شیربرنج، شله زرد و انواع آشهای مختلف
- مصرف در صنایع بیسکویت و کیک
- مورد استفاده در تولید آرد برنج
- استفاده در کارخانههای مواد غذایی
کلام آخر
برنج گرد یا برنج گرده ایرانی، به دلیل قیمت مناسب و عطر مطبوع، به صورت گسترده در مصارف خانگی و همچنین در صنایع تولید مواد غذایی و شیرینیپزی به کار میرود. جهت تهیه این نوع برنج، میتوانید از فروشگاههای اینترنتی معتبر و آنلاین استفاده کنید. برنج گرده ایرانی به صورت بستهبندی 10 کیلوگرمی و همچنین به صورت فلهای نیز در دسترس مشتریان قرار دارد. با توجه به ویژگیهای منحصر به فرد این نوع برنج، این انتخاب یک گزینه مناسب و کیفیتی برای مصارف مختلف خواهد بود.