برنج کاظمی

برنج کاظمی یکی از خوش‌پخت‌ترین انواع برنج در استان گیلان است. بسیار کمتر کسی را می‌توان یافت که تا به حال نام این برنج را به همراه برنج هاشمی شنیده باشد.

این برنج به طور اتفاقی توسط یک کشاورز به همین نام در دهه ۶۰ کشف شد. این برنج از خانواده‌ی برنج های صدری است و گونه آن به نام برنج بینام معروف است.

این برنج، در حال حاضر بر روی ۵۰ هزار هکتار از شالیزارهای کشور و تقریباً ۲۰ درصد از شالیزارهای استان گیلان کشت می‌شود و به عنوان یکی از برنج‌های پرمحصول محسوب می‌شود.

محل کشت اصلی این برنج در جلگه‌های غربی استان گیلان است و به طور اصلی در شهرهای فومن، صومعه‌سرا، ماسوله، شفت، تالش و رشت کشت می‌شود.

داستان کشف این برنج

علی کاظمی، نام یک کشاورز در روستای شکارگوراب شهر فومن است که برنج کاظمی را برای اولین بار کشف کرد.

در سال ۱۳۶۰، علی کاظمی در شالیزار خود چهار خوشه برنج را کشف کرد که با خوشه‌های برنج بینام که همواره می‌کاشت، متفاوت بودند.

در آن زمان، بیشتر کشاورزان برنج‌های بینام، صدری و خزر را می‌کاشتند. علی کاظمی این چهار خوشه متفاوت را جداگانه جمع‌آوری کرد و بذر آن‌ها را در سال بعد دوباره کاشت و خودش آن‌ها را نشاء زد. این خوشه‌های جدید در سال دوم به ۷۰ خوشه تبدیل شدند و طولی برد تا به یک هکتار رسیدند.

در سال ۱۳۶۷، آوازه این برنج به گوش کشاورزان رسید و بعد از آن تعداد بیشتری از کشاورزان با دریافت بذر از علی کاظمی، آن را در شالیزارهای خود کاشتند.

این برنج به سرعت در بین مردم طرفدار پیدا کرد، زیرا از نظر عطر و طعم بهتر و خوش‌پخت‌تر از برنج‌های بینام و خزر آن دوره بود و همچنین پس از پخت، ماندگاری بیشتری داشت و نرم می‌ماند.

بدین ترتیب، در کنار سایر انواع برنج، برنج کاظمی در فروشگاه‌ها به فروش می‌رسید.

تنها ۴ سال پس از کشف این برنج ، یعنی در سال ۱۳۶۴، علی هاشمی نیز در یک نقطه دیگر از استان گیلان، به طور اتفاقی برنج علی هاشمی را در شالیزار خود کشف کرد.

برنج کاظمی در کجا کشت می‌شود؟

برنج علی کاظمی بیشتر در مناطق غربی استان گیلان کشت می‌شود، اما این به این معنی نیست که در شهرها و استان‌های دیگر کشت نمی‌شود. این برنج در استان مازندران و شهرهای میانه، درود و بروجرد نیز به عمل می‌آید. با این‌حال کاشت این محصول در جلگه‌های غربی استان گیلان و در شهرهایی همچون فومن، صومعه‌سرا، ماسوله، شفت، تالش و رشت رایج‌تر است. بذر برنج علی کاظمی برای رشد مناسب باید در خاک غنی کاشته شود. در غیر این صورت رشد نمی‌کند و ساقه آن خم می‌شود.

برنج علی کاظمی دارای ویژگی‌های زیر است

• رنگ دانه‌ها سفید و مایل به کرم می‌باشد.
• طول دانه‌های خام آن ۷٫۲ میلی‌متر است.
•  پس از پخت، طول دانه‌ها به ۱۱٫۶ میلی‌متر می‌رسد.
• عرض دانه‌های خام آن ۲٫۱ میلی‌متر است و به عنوان یک برنج تپل شناخته می‌شود، اما جزو گونه‌های برنج چمپا محسوب نمی‌شود.

برنج علی کاظمی دارای مزایای زیر است

• پس از گرم کردن مجدد، برنج علی کاظمی کیفیت خود را حفظ می‌کند و نرم باقی می‌ماند.
• این نوع برنج بسیار خوش‌پخت و ری می‌کند.
• طعم و عطر مناسبی دارد که برای مصرف در غذاهای مختلف بسیار مطلوب است.
• بذر برنج علی کاظمی جزو برنج‌های پرمحصول محسوب می‌شود و به سرعت رشد و تکثیر می‌کند.

تفاوت بین برنج کاظمی و هاشمی به شرح زیر است

• برنج علی کاظمی و هاشمی هر دو نتیجه‌ی جهش ژنتیکی برنج بینام هستند که در آن زمان کشاورزان به طور گسترده‌ای آن را کشت می‌کردند.
• هر دو برنج هاشمی و کاظمی به عنوان دویی از برنج‌های مرغوب منطقه گیلان شناخته می‌شوند.
• رنج کاظمی در رده‌بندی کیفی برنج‌های منطقه شمال، پس از برنج هاشمی، در رتبه دوم قرار دارد.
• این دو نوع برنج تفاوت‌هایی در ظاهر و روش پخت دارند که آشنایی با این تفاوت‌ها به شما در تشخیص و انتخاب بین این دو نوع برنج کمک خواهد کرد.
• رنج کاظمی دانه‌های کوتاهتری دارد و عرض آن بیشتر است، در حالی که برنج هاشمی دانه‌های بلندتری دارد و عرض کمتری دارد. همچنین، پس از پخت، برنج علی کاظمی کمتر قد می‌کشد و ری می‌کند نسبت به برنج هاشمی.
• برنج هاشمی استخوانی‌تر و مناسب برای استفاده در مجالس و میهمانی‌هاست، در حالی که برنج علی کاظمی برای استفاده روزانه خانواده‌ها ترجیح داده می‌شود.
• طعم برنج علی کاظمی نسبت به هاشمی دلپذیرتر و خوش‌خوراک‌تر است. همچنین، عطر برنج علی کاظمی بیشتر است.
• برنج علی کاظمی ظاهر زیبایی مانند برنج هاشمی ندارد و شکل ظاهری و طول دانه‌های آن نامناسب است و معمولاً خرده‌های برنج در آن دیده می‌شود.
• قیمت برنج علی کاظمی کمتر از برنج هاشمی است.
• برنج علی کاظمی پرمحصول‌تر از برنج هاشمی است، به این معنی که در یک مساحت یکسان مقدار بیشتری محصول تولید می‌کند.

در صورت استفاده از برنج چندساله، مراقبت های زیر در پخت برنج حائز اهمیت است قبل از پخت، برنج را حداقل ۲-۴ ساعت در آب و نمک خیسانید تا بهتر ری کند و کیفیت پخت برنج بهبود یابد.

در صورت داشتن برنج تازه، مراقبت های زیر مهم است:

برنج را بیش از ۱ ساعت بخیسانید. استمرار خیساندن برنج باعث از دست دادن بافت برنج و کاهش کیفیت پخت آن می‌شود.

لطفاً توجه داشته باشید که پخت برنج به طور کلی به ترجیح شما و روش پخت شما بستگی دارد. پیشنهاد می‌شود که با آزمایش و تجربه شخصی، بهترین روش پخت برنج علی کاظمی را برای خودتان تعیین کنید.