برنج نیم‌دانه

برنج نیم‌دانه همانطوری که از اسم آن پیداست دانه‌های آن تقریبا نصف ‌شده‌اند. در واقع به دانه‌های برنج شکسته که معمولا یک‌سوم دانه‌های برنج معمولی هستند، گفته می‌شود. در همه‌ی برنج‌ها وجود دارد اگر مقدارش کم باشد عادی است، اما اگر درصد این برنج‌های کوچک زیاد باشد برنج با کیفیت نیست.

برای قاطی کردن با برنج سالم و تهیه دسر و خوراکی‌ها می‌توانید از نوع ارزان قیمت برنج استفاده کنید. این نوع برنج از نظر ارزش غذایی با برنج معمولی یکسان است و همان طعم و عطر را دارد. اما کیفیت آن بستگی به نوع برنجی دارد که استفاده می‌شود و این مهم است که برنج اصالت داشته باشد.

تنها تفاوت بین این نوع برنج و برنج معمولی در اندازه آن است که هنگام پختن به‌طور کامل مشخص می‌شود. همچنین به دلیل اندازه کوچکتر، آسان‌تر هضم می‌شود.

اگر قصد دارید از این نوع برنج برای غذاهایی مانند شعله زرد، آش، شیربرنج، حلیم و غیره استفاده کنید، می‌توانید آن را به عنوان یک جایگزین مناسب برای برنج معمولی در نظر بگیرید.

چرا برنج‌ها می‌شکنند؟

دلایل برای شکستن برنج‌ها عبارتند از نارس بودن شالی، حمل و نقل نادرست، آفت زدگی در زمان رشد ساقه‌ها، باران بی‌موقع در زمان رشد، خشک کردن نادرست برنج در کارخانه شالی‌کوبی و آسیب رسیدن در زمان تبدیل شالی به برنج.

چطور نیم دانه به وجود میاد؟

برای تولید نیم­ دانه، پوست برنج از برنج جدا می‌شود و برنج وارد دستگاهی می‌شود که کارش سفید کردن دانه‌های برنج است. این دستگاه یک کاردک دارد که دانه‌های برنج را سفید و شفاف می‌کند. اما دانه‌هایی که به هر دلیلی (مانند نارس بودن شالی، آفت زدگی و غیره) مقاومت و پایداری کمتری دارند، ممکن است شکسته شوند.

سپس با استفاده از الک، برنج معمولی از برنج‌های شکسته و ریز جدا می‌شود. این جداسازی صد در صد کامل نیست و ممکن است در برنج اصلی هنوز برخی از نیم­دانه‌ها باقی بمانند. این برنج‌های ریز و شکسته را نیم­دانه می‌نامند، در حالی که برنج‌های معمولی که جدا شده‌اند، برنج بوجاری شده نامیده می‌شوند.

انواع نیم دانه از نظر اندازه

برنج‌های نیم دانه معمولاً در سه نوع درشت (لاشه یا دونیم)، متوسط (چهارپاره) و ریز تقسیم می‌شوند. در زیر توضیحی درباره هر نوع برنج نیم دانه آورده شده است:

1. درشت یا لاشه: برنج‌های نیم دانه درشت به دو یا سه قسمت مساوی تقسیم می‌شوند و به آنها لاشه یا دونیم نیز می‌گویند. استفاده از این نوع برنج نیم‌دانه بیشتر شبیه به برنج کامل است و دارای عطر و طعم و مزه مشابه است. این نوع برنج عموماً به صورت کته پخته می‌شود.
2. متوسط یا چهارپاره: برنج‌های نیم دانه متوسط حدود نصف یا یک سوم اندازه برنج معمولی دارند و ریزتر از نوع درشت هستند. در غذاهای مانند آش، شعله زرد و غذاهای بچه‌ها بیشتر استفاده می‌شوند.
3. ریز: برنج نیم‌دانه ریز دانه‌های برنج معمولی را به چهار یا پنج قسمت تقسیم می‌کند. این نوع برنج نیم‌دانه بیشتر در غذای پرندگان استفاده می‌شود. علاوه بر این، برنج نیم‌دانه ریز ممکن است به عنوان آرد برنج و در تهیه شیرینی‌ها، بیسکوییت و غذاهای کودکان نیز مورد استفاده قرار بگیرد.

انواع برنج‌های نیم‌دانه

نیم‌دانه برنج‌های باکیفیت

 نیم‌دانه برنج‌های با کیفیت مثل صدری، طارم و هاشمی، همان عطر و طعم را دارند و خشک نمی‌شوند. نسبت به بقیه برنج‌های پرمحصول سبک‌ترند. البته تشخیص این‌ها از انواع دیگه خیلی سخت است و چون همیشه افراد سودجو هستند، پس بهتر است که هم دقت زیادی داشته‌باشیم و هم از یک جای مطمئن خرید کنیم.

نیم‌دانه برنج‌های پرمحصول

برنج‌های پرمحصول زیادی هستند که نیم دانه‌‌هایشان استفاده می‌شود مثل شیرودی، ندا و … . این نوع نیم دانه‌ها معطر نیستند، دیر هضم می‌شوند، بعد از پخت خشک می‌شوند و طبیعتاً قیمت‌شان هم پایین‌تراست

نیم‌دانه سورت شده

چون ریز است، اگه تمیز نباشد و ضایعات داشته باشد، در مقدار و حجم زیاد، پاک کردن بی‌نهایت سخت و تقریباً غیرممکن است.نیم دانه همان برنج معمولی است که شکسته شده و در ابعاد کوچیک‌‌تری است. از نظر عطر و طعم و کیفیت هیچ تفاوتی با برنجی که از آن به وجود اومده ندارد. در همه‌ی برنج‌ها هم هست اما مقدارش کم است. موقع خرید برنج معمولی هرچه آن‌ها کمتر باشند برنج باکیفیت‌تر است. اما مزایا و استفاده خودش را در انواع غذاها، خوراکی‌ها، شیرینی‌ها، حلواها و … دارد.

سخن پایانی

در نهایت، برنج نیم‌دانه هرچند از نظر اندازه با برنج کامل تفاوت دارد، اما از نظر عطر، طعم و ارزش غذایی تفاوتی ایجاد نمی‌کند. کیفیت برنج به میزان وجود دانه‌های شکسته بستگی دارد؛ هرچه درصد این دانه‌های کوچک کمتر باشد، برنجی باکیفیت‌تر خواهید داشت. بسته به نوع استفاده؛ از تهیه غذاهای سنتی مانند شعله زرد، آش و شیربرنج تا خوراکی‌ها و دسرهای متنوع، برنج نیم‌دانه می‌تواند جایگزین مناسبی برای برنج کامل باشد.