برنج چمپا

برنج یکی از غلات محبوب و مغذی است که در سفره ایرانی‌ها بسیار پر طرفدار است. در حالی که بسیاری از مردم فکر می‌کنند که برنج تنها در مناطق شمالی کشور کشت می‌شود، اما در مناطق جنوبی نیز برنج کشت می‌شود. گونه‌ای از برنج به نام چمپا در مناطق گرمسیر وجود دارد که مرکز آن ویتنام است.

در ایران، به دلیل وجود مناطق آب و هوایی متعدد، کشاورزان قادر به تولید گونه‌های مختلف برنج هستند. چمپا یکی از برنج‌های پرطرفدار مناطق جنوب است و در این مطلب به جزئیات آن پرداخته شده است.

مشخصا برنج چمپا

برنج چمپا، مانند سایر گونه‌های برنج در ایران، دارای مشخصات ظاهری است که با شناخت آن‌ها می‌توان برنج اصل را از تقلبی تشخیص داد و بهترین کیفیت را خریداری کرد. این برنج دارای دانه‌های کوتاه و گرد و توپُر است و عطر فوق‌العاده‌ای دارد. طعم بی نظیر آن پس از پخت قابل لمس است. خواص فراوان این برنج باعث شده است که کشاورزان در مناطق گرمسیری به کشت و تولید آن بپردازند.

این برنج پس از پخت قد نمی‌کشد و در قالب نیم دانه و تمام دانه در بازار موجود است. طبع آن گرم است و نحوه پختش با سایر گونه‌های برنج متفاوت است. فوت و فن پخت این برنج با سایر برنج‌ها متفاوت است و نیاز به آزمون و خطا دارد. باتوجه به ویژگی‌های ظاهری این برنج، می‌توان گفت که برای استفاده در مجالس رسمی مناسب نیست.

برنج چمپا برای کجاست؟

منشا برنج چمپا کشور ویتنام است و از زمان‌های قدیم در کشور چین و جنوب شرقی چین مورد توجه بوده است. با افزایش کشت این گونه از برنج و شناخت مردم جهان از کیفیت بی نظیر آن، بسیاری از کشورها بر اساس اقلیم هوایی خود به کشت آن پرداخته‌اند. در ایران نیز کشاورزان با در نظر گرفتن شرایط آب و هوایی، سعی در تولید این برنج دارند.

عطر فراوان این برنج یکی از مشخصه‌های اصلی آن است که باعث محبوبیت آن در جهان شده است. این برنج در دو نوع زودرس و دیررس قابل کشت است و بر اساس مناطق آب و هوایی مختلف در کشور تولید می‌شود.

برنج چمپا جنوب

برنج چمپا در مناطق جنوبی کشور، به ویژه در استان خوزستان که دارای آب و هوای گرم است، کشت می‌شود. این برنج به دلیل ویژگی‌های ژنتیکی خاص خود، قادر است در شرایط آب و هوایی گرم به خوبی رشد کند. علاوه بر مناطق جنوبی، استان‌های دیگری مانند اصفهان، ایلام و خراسان رضوی نیز می‌توانند بر حسب شرایط آب و هوایی خود به کشت برنج چمپا بپردازند.

گرمای موجود در جنوب کشور و شوری آب آن منطقه باعث شده است که چمپا به عنوان گونه‌ای مناسب از برنج در این مناطق باشد. بذرهای مختلف چمپا وجود دارد، از جمله برنج رسمی، سیاه، نازک، خمیده، شاهک، سفید، قصردشتی و غیره.

خواص و مزایای برنج چمپا

برنج چمپا علاوه بر داشتن عطر فوق العاده، دارای مزایای زیادی است که باعث محبوبیت آن در رژیم غذایی ایرانی‌ها شده است. این برنج سبک و هضم آن برای کسانی که مشکلات گوارش دارند آسان است. خاصیت فراوان آن باعث کاهش فشار خون و چربی خون می‌شود و برای کسانی که از سوء تغذیه رنج می‌برند مناسب است. برنج چمپا دارای ویتامین‌های ضروری گروه B و E است و برای کودکان مناسب است.

نسبت به برنج‌های شمال کشور، نیاز به آب کمتری برای کشت دارد و مقاومت آن در محیط‌های مختلف آب و هوایی بالاست. به همین دلیل به صورت ارگانیک تولید می‌شود و از کود و سموم شیمیایی در هنگام کشت آن استفاده نمی‌شود. قیمت آن نسبت به سایر برنج‌های موجود در کشور ارزان‌تر است و برای افراد دیابتی مناسب است چرا که باعث افزایش مقاومت نسبت به انسولین می‌شود.

طرز پخت برنج چمپا

برای استفاده از عطر و طعم واقعی برنج چمپا، بهتر است چند ساعت قبل از پخت آن را در آب خیس کنید. این کار باعث می‌شود که برنج در زمان پخت در وضعیت مطلوب‌تری قرار بگیرد. پس از گذشت چند ساعت، برنج را درون آب جوش قرار دهید تا مراحل پخت آن تکمیل شود و در حین جوش خوردن مقداری آب و روغن به آن اضافه کنید.

یکی از نکات کلیدی در پخت برنج چمپا، زمان آبکشی آن است که باید نسبت به سایر برنج‌ها زودتر انجام شود. اضافه کردن ادویه‌های مختلف در هنگام پخت باعث می‌شود که عطر و طعم آن دوچندان شود. برای حفظ ارزش غذایی و عطر چمپا، بهتر است به صورت کته تهیه شود تا ویتامین‌های موجود در آن حفظ شوند. در زمان دم کشیدن برنج، مقداری آب به آن اضافه کنید تا در حرارت ملایم دمای گاز به خوبی آماده شود. فوت و فن پخت این نوع برنج نشان می‌دهد که نسبت به سایر گونه‌های برنج موجود در بازار متفاوت است و می‌تواند برای مصارف شخصی مورد استفاده قرار بگیرد. اما به دلیل این که قد زیادی نمی‌کشد، برای تالارها و مراسمات رسمی مناسب نیست.

نتیجه‌گیری

برنج چمپا یکی از گونه‌های برنج است که در مناطق گرمسیری کشور ویتنام کشت می‌شود. این برنج دارای مزایای زیادی است، از جمله سبک بودن و هضم آسان، کاهش فشار خون و چربی خون، مناسب بودن برای کسانی که از سوء تغذیه رنج می‌برند و دارای ویتامین‌های ضروری گروه B و E است. نحوه پخت آن با سایر گونه‌های برنج متفاوت است و بهتر است قبل از پخت در آب خیس شود. زمان آبکشی آن نسبت به سایر برنج‌ها زودتر است و اضافه کردن ادویه‌های مختلف در هنگام پخت باعث می‌شود که عطر و طعم آن دوچندان شود. به دلیل این که قد زیادی نمی‌کشد، برای تالارها و مراسمات رسمی مناسب نیست.