برنج یکی از مواد غذایی پرمصرف در جهان، به ویژه در آسیا است که برای تهیه انواع غذاها از آن استفاده میشود. در کشورهای مختلف، مصرف برنج به شیوههای گوناگونی انجام میشود. این ماده غذایی در اصل از چین میآید و بیش از ۱۰ هزار سال است که در این کشور کشت میشود. چینیها و ژاپنیها معمولاً برنج را به صورت دمی یا کوفته آماده میکنند.
پاکستان و بنگلادش از دیگر کشورهایی هستند که مصرف بالای برنج دارند و غذاهای مختلفی با این ماده غذایی تهیه میکنند. در ترکیه، افغانستان و بسیاری از کشورهای اروپایی نیز روشهای متفاوتی برای استفاده از برنج وجود دارد. نکته قابل توجه این است که مصرف برنج در این فرهنگها تنها به نحوه پخت آن محدود نمیشود؛ بلکه برنج در هر کشور با مواد مختلفی ترکیب میشود و طعمهای متفاوتی به دست میآید.
در ایران، برنج برای تهیه انواع چلو و پلو استفاده میشود و جزو مهمترین اجزای رژیم غذایی روزانه مردم است. در هند، برنج بیشتر به صورت سرخ شده و پخته شده همراه با ادویههای تند مصرف میشود. ژاپنیها نیز برنج را همراه با سبزیجات آبپز میخورند.
پخت برنج در آسیا
آسیاییها به طور کلی مصرفکنندگان اصلی برنج در دنیا هستند. کشورهایی مانند ایران، افغانستان، پاکستان، هند، ژاپن، کره و چین از جمله مللی هستند که در بسیاری از غذاهای خود و برای بیشتر وعدههای غذایی از برنج استفاده میکنند. مردم کشورهای آسیایی معمولاً برنج را به روشهای مختلفی چون جوشاندن، آبکش کردن، کته، بخارپز کردن و سرخ کردن مصرف میکنند.
در اکثر کشورهای آسیایی، همانند ایران، برنج به روش پخت در آب تهیه میشود. برای این کار، برنج با مقداری آب روی حرارت میرود و پس از کاهش آب، باید شعله را کم کرده و اجازه داد که برنج به مدت ۲۰ دقیقه دم بکشد. در ترکیه نیز انواع پلو مانند نخود پلو از محبوبیت ویژهای برخوردار است.
مصرف برنج در ایران
برنج یکی از اصلیترین مواد غذایی در ایران است که در هر منطقه به روشهای خاصی مصرف میشود. در شمال ایران، به ویژه در گیلان و مازندران، کته به عنوان روش اصلی پخت برنج محبوب است و با غذاهایی مانند مرغ ترش و ماهی سفید سرو میشود. در مرکز ایران، به ویژه در تهران و اصفهان، برنج بیشتر به صورت پلو یا چلو پخته میشود و در کنار خورشها و کبابها مصرف میگردد. در جنوب ایران، به ویژه در خوزستان و بوشهر، برنج همراه با غذاهای دریایی و ادویههای خاص تهیه میشود. در غرب ایران، مانند کردستان و کرمانشاه، برنج به صورت کتهای با روغن حیوانی مصرف میشود و در مراسم مذهبی و جشنها همراه با گوشت و سبزیجات سرو میشود. در شرق ایران، به ویژه در خراسان، برنج به صورت دمپختی و شله مشهدی در مراسمهای مذهبی مصرف میشود و در سیستان و بلوچستان نیز با غذاهای دریایی و گوشتی به صورت پلو یا کته سرو میشود.
تنوع مصرف برنج در کشورهای اروپایی
در اروپای جنوب شرقی، مردم کشورهایی مانند رومانی، یونان و بوسنی برنج را عمدتاً به صورت پلو تهیه میکنند که غالباً با سبزیجات، گوشت، یا ادویهها ترکیب میشود و در وعدههای غذایی مختلف سرو میگردد. در ایتالیا، یکی از محبوبترین غذاهای برنجی، ریزوتو است که با برنج دانه کوتاه تهیه میشود. این غذا بافتی کرمی دارد و اغلب با قارچ، پنیر، و گاهی انواع صدف و گوشتهای دریایی ترکیب میشود. در اسپانیا نیز، پائلا از غذاهای معروف بر پایه برنج است که در آن از انواع گوشت، غذاهای دریایی، سبزیجات و زعفران استفاده میشود و طعمی متمایز و رنگی زرد دارد. این تنوع در تهیه و مصرف برنج نشاندهنده تفاوتهای آشپزی و فرهنگ غذایی در کشورهای اروپایی است.
کلام آخر
به طور کلی، برنج از پرمصرفترین مواد غذایی در سراسر جهان است که در هر کشور با روشهای پخت و مواد افزودنی متفاوتی مصرف میشود. از دمی و کته در ایران و ژاپن گرفته تا پائلا در اسپانیا و ریزوتو در ایتالیا، هر فرهنگ غذایی به شیوهای خاص از این مادهی غذایی استفاده میکند. این تنوع در روشهای تهیه و سرو برنج نه تنها به دلیل عادات غذایی بلکه به علت تنوع مواد اولیه و ادویههای محلی در هر منطقه است. با بررسی این تفاوتها، میتوانیم نگاهی عمیقتر به فرهنگهای غذایی مختلف داشته باشیم و از این طریق با ذائقهها و سنتهای متنوع آشنا شویم. برنج، این ماده غذایی با قدمت هزاران ساله، همواره به عنوان پیوندی بین فرهنگها و اقوام مختلف نقش مهمی در سفرههای مردم سراسر دنیا دارد.