برنج دوباره نوج

برنج دوباره نوج یا برنج چین دوم در واقع نوعی برنج برداشت دوم است که در برخی مناطق ایران، از جمله گیلان و مازندران، کشت می‌شود. در برخی مناطق، مانند گیلان، به آن راتون نیز می‌گویند.

این نوع برنج به دلیل شرایط آب و هوایی خاص و زمین‌های حاصلخیز شمال ایران، به‌خصوص در گیلان و مازندران، امکان‌پذیر است. پس از برداشت اول، شالیکاران با آبیاری و مراقبت‌های لازم، زمینه را برای رشد دوباره برنج فراهم می‌کنند. این فرآیند به کشاورزان اجازه می‌دهد تا محصول بیشتری از زمین‌های خود برداشت کنند و به بهبود درآمد آنان کمک می‌کند.

در گویش مازندرانی به این نوع برنج که در برداشت دوم است، برنج دِنوج گفته می‌شود که این تلفظ صحیح‌تر است. کشت دوباره نوج یا دِنوج، علاوه بر افزایش بهره‌وری، مزایای دیگری نیز دارد. این برنج به دلیل زمان کمتر رشد، کمتر در معرض آفات و بیماری‌ها قرار می‌گیرد و به همین دلیل نیاز به استفاده از سموم کشاورزی کاهش می‌یابد. همچنین، کشت دوباره برنج می‌تواند به بهبود کیفیت خاک کمک کند، زیرا خاک در طول سال به طور مداوم مورد استفاده قرار می‌گیرد و از نظر مواد مغذی بهبود می‌یابد.

چه نوع بذرهایی برای کشت چین دوم یا دونوج مناسب است؟

در سال‌های گذشته، برخی کشاورزان پس از برداشت برنج در کشت اول، زمین شالیزار را رها می‌کردند و دیگر خود را درگیر کشت دوم برنج نمی‌کردند. با امکانات و ادوات کشاورزی پیشرفته و بالا رفتن سطح دانش کشاورزی، امروزه کشاورزان پس از برداشت کشت اول، اقدام به کشت برنج در نوبت دوم می‌کنند.

برای کشت برنج دونوج یا چین دوم، کشاورزان از بذر برنج‌های زودرس با طبع گرم مانند طارم هاشمی و امراللهی استفاده می‌کنند. از آنجا که برنج‌های دیررس مانند فجر، شیرودی و ندا برای کشت دوم مناسب نیستند، بذر برنج‌های زودرس مورد استفاده قرار می‌گیرند.

مزایای برنج دوباره نوج

 برنج دوباره نوج یا دونوج (که به آن راتون هم گفته می‌شود) دارای مزایای زیادی است که عبارتند از:

1. افزایش عملکرد: نوج دوباره برنج می‌تواند باعث افزایش عملکرد برنج در یک هکتار زمین شالیزار شود. زیرا در این نوع کشت، زمین شالیزار قبلاً به کشت برنج کشت شده است و برای کشت مجدد از آن استفاده می‌شود.
2. کاهش هزینه‌های کشت: با نوج دوباره برنج، هزینه‌هایی که برای شخم زدن و تهیه نشاء در کشت اول صرف شده بود، صرف نمی‌شود. همچنین، نیاز به خرید بذر نیز کاهش می‌یابد چون کشاورزان می‌توانند از برنج‌های نوجی که بعد از برداشت در شالیزار باقی مانده‌اند، استفاده کنند.
3. حفظ حاصلخیزی زمین: با نوج دوباره برنج، زمین شالیزار حاصلخیزی خود را حفظ می‌کند. زیرا در این نوع کشت، نیاز به شخم زدن و تهیه نشاء نیست و زمین شالیزار می‌تواند بدون تلاش بیشتر حاصلخیزی خود را حفظ کند.
4. کاهش تبخیر آب: با نوج دوباره برنج، تبخیر آب از زمین شالیزار کمتر می‌شود، زیرا پس از برداشت برنج در کشت اول، ساقه‌های باقی مانده از برنج برداشت شده، مانع از تبخیر آب می‌شوند.
5. کاهش ریسک برای کشت بعدی: با نوج دوباره برنج، ریسک کشت برای فصل بعدی کاهش می‌یابد، زیرا با استفاده از زمینی که قبلاً برای کشت برنج استفاده شده است، می‌توان به یک زمین شالیزار پایدار و حاصلخیز دست یافت.

تفاوت نحوه تولید برنج کشت دوم با نوج

برای کشت برنج دوم یا دونوج، نیازی به شخم مجدد زمین نیست و همچنین نیازی به نشاکاری مجدد نیست. در این نوع کشت، برنج از بقایای به جای مانده از برداشت اول به دست می‌آید و نیازی به خرید بذر نیست. همچنین، برای تولید برنج دوم نیاز به استفاده از سم و کود نیست. تنها نیازی که برای کشت برنج دوم وجود دارد، آبگیری شالیزار است تا بقایای به جای مانده از برداشت اول خوشه بزنند. به عبارت دیگر، برای کشت برنج دوم، نیازی به تلاش زیاد و استفاده از ادوات کشاورزی پیشرفته نیست و می‌توان به راحتی از برنج‌های نوجی که بعد از برداشت در شالیزار باقی مانده‌اند، استفاده کرد.

تفاوت کیفی برنج نوج با برنج کشت دوم

اگرچه برای کشت برنج دوم یا دونوج نیازی به استفاده از سم و کود نیست ولی نمی‌توان گفت که این نوع برنج سالم‌تر از کشت دوم است. همچنین، ادعا کردن اینکه برنج دونوج عطر و طعم بهتری نسبت به کشت دوم دارد، به قضاوت شخصی و سلیقه بستگی دارد و به طور کلی برای هر دو نوع برنج می‌توان طعم و عطر خوبی داشت.

در ادامه، نمی‌توان به طور قطع برای اینکه برنج دونوج بهتر قد می‌کشد یا مجلسی تر است، قاطعانه حکم‌زنی کرد. همچنین، ادعا کردن اینکه این محصول به دلیل تولید بسیار کم، قیمت بالاتری نسبت به کشت دوم دارد، به شرایط بازار و عوامل دیگری که بر قیمت تاثیر دارند، بستگی دارد و نمی توان جزمیت‌هایی در این رابطه داشت.

نمی‌توان به صورت قطعی نتیجه‌گیری کرد که برنج دونوج یا برداشت دوم بهتر است. برای ارزیابی کیفیت برنج و مقایسه بین این دو نوع برنج، باید به شرایط محیطی و کشاورزی هر منطقه و همچنین روش‌های کشت و دسترسی به تجهیزات کشاورزی توجه شود. در نهایت، برای انتخاب بهترین نوع برنج باید با مشاوره کارشناسان کشاورزی و بر اساس شرایط خاص هر منطقه تصمیم گیری کرد.