یربا ماته که با نام ماته نیز شناخته میشود، یک چای گیاهی است. این یک نوشیدنی سنتی آمریکای لاتین و جنوبی است. این نوشیدنی از خیساندن برگ های گیاه یربا ماته در آب داغ تهیه میشود. ماته را میتوان سرد یا گرم مصرف کرد. مانند چای سبز و چای سیاه داری کافئین میباشد که باعث میشود احساس هوشیاری و تمرکز بیشتری داشته باشید.
چای ماته چیست؟
ماته یک دمنوش گیاهی است که از برگها و شاخههای درختی با نا علمی Ilex paraguariensis به دست میآید. خواستگاه این گیاه آمریکای جنوبی است و بومیان این منطقه به عنوان اولین افرادی بودند که از آن استفاده کردند. روش تهیه آنها به این صورت بود که برگ گیاه را روی آتش خشک میکردند سپس آنها را در آب قرار میدادند تا دم بکشد. میوهی این گیاه نیز خواص زیادی دارد. معمولا از رنگ سبز یا قرمز متمایل به ارغوانی برخوردار است.
چگونه گیاه یربا ماته رشد میکند؟
درخت یربا ماته گونهای است که در چهار فصل سال برگ سبز دارد. میوه ها کوچکی میدهد که به گل های سبز یا قرمز تبدیل میشود. برگها و ساقه های نرم اغلب با دست چیده میشوند و سپس در یک محیط کنترل شده خشک میشوند.گاهی اوقات آنها را قبل از برش دادن، روی آتش چوب برشته میکنند تا گیاه نهایی برای مصرف ایجاد شود. برخی از یربا ماته به مدت یک سال یا بیشتر برای طعم بیشتر در چوب درختان قرار میگیرند.
باکیفیت ترین یربا ماته، در سایه جنگل های بارانی غنی و به دور از نور مستقیم خورشید رشد میکنند. این سایهبان به برگ ها اجازه میدهد، تا بیشتر از گیاهانی که در معرض نور خورشید هستند مواد مغذی را جذب کنند.
درختان وحشی یربا ماته، فقط هر دوسال یکبار برداشت میشوند زیرا رشد کامل آنها بیشتر طول میکشد.
ترکیبات یربا ماته
اینچای به عنوان یک منبع غنی، شامل مجموعهای از ویتامین ها، مواد معدنی و آنتی اکسیدان ها میباشد. براساس مطالعات انجام شده، چای ماته به طور تقریبی تمامی مواد مغذی ضروری برای بدن سلامتی انسان را در خود جای داده است. این نوع چای حاوی ویتامینهای متنوعی از جمله ویتامین A، ویتامین های گروه B، از جمله B1، B2، B3 و B5 و همچنین ویتامین C و E میباشد.
در کنار این ویتامینها، این چای دارای مقادیر قابل توجهی از مواد معدنی از جمله کلسیم، آهن، منیزیم، منگنز است. این نوشیدنی حاوی اجزای دیگری نظیر تانن ها و کلروفیل و ۱۵ نوع اسید آمینه مفید برای بدن است.
این ترکیبات بی نظیر موجود در این گیاه موجب شده است تا بسیاری از افراد مشهور در دنیا این چای را مصرف کنند.
خواص چای ماته
تقویت انرژی
این چای حاوی کافئین است. در هر فنجان از چای ماته ۸۵ میلیگرم کافئین وجود دارد که نسبت به قهوه کمترین میزان کافئین را دارد اما از چای معمولی بیشتر است. این ویژگی باعث میشود همانند سایر مواد دارای کافئین، مصرف آن انرژی شما را افزایش داده و شما کمتر احساس خستگی کنید.
درمان عفونت
یربا ماته میتواند به شما در جلوگیری از عفونت های باکتریایی، انگلی و قارچی کمک کند. تحقیقات نشان داده است که مقدار زیادی از عصاره این گیاه، میتواند باکتری E.coli که مسمومیت غذایی، گرفتگی معده و اسهال را ایجاد میکند، ضعیف کند.
مواد موجود در اینچای همچنین میتواند رشد قارچ مالاسزیا فورفور را که باعث خشکی پوست، بثورات پوستی و شوره سر میشود را مهار کند.
کمک به کاهش وزن
تحقیقات نشان میدهد که اینچای ممکن است در کنترل وزن موثر باشد. به نظر میرسد که تعداد کل سلولهای چربی را کاهش میدهد. مطالعات انسانی نشان میدهد که ممکن است مصرف این چای میزان بیشتری از چربی را برای تامین انرژی بسوزاند.
در یک تحقیق در سال ۲۰۱۵ بر روی افراد دارای اضافه وزن، شرکت کنندگانی که روزانه ۳ گرم پودر یربا ماته مصرف میکردند، به طور میانگین ۰/۷ کیلوگرم وزن از دست داده اند. آنها همچنین در سایز دور کمر خود ۲ درصد کاهش داشتند که نشاندهنده کاهش چربی شکمی است.
کاهش سطح قند خون
یربا ماته ممکن است به کاهش قند خون و کاهش عوارض مرتبط با دیابت کمک کند. به طور خاص، تحقیقات حاکی از آن است که این گیاه حتی میتواند به بهبود سیگنالدهی انسولین نیز کمک کند. همچنین، ممکن است تشکیل محصولات نهایی گلیکاسیون پیشرفته (AGEs) که در ایجاد و تشدید بسیاری از شرایط از جمله دیابت نقش دارند، کاهش یابد. در مطالعه انجام شده در سال ۲۰۱۱، به افراد مبتلا به دیابت نوع ۲ سه بار در روز ۳۳۰ میلیلیتر یربا ماته مصرف کردند و پس از دو ماه، سطح قند خون ناشتا و همچنین هموگلوبین A1c که نشان دهنده کنترل طولانی مدت قند خون است، به میزان قابل توجهی کاهش یافت.
با این حال، برای بهتر درک کردن کارکرد یربا ماته در تاثیر بر سطح قند خون در انسان ها، نیاز به تحقیقات بیشتری دارد.
کاهش ریسک بیماری های قلبی
این چای، مواد آنتی اکسیدانی از جمله مشتقات کافئویل و پلی فنول را در خود دارد که ممکن است در حفاظت از سلامت قلبی کمک کند. تحقیقات حیوانی نشان میدهند که عصاره یربا ماته ممکن است در مقابل بیماری های قلبی از انسان محافظت کند. به نظر میرسد که یربا ماته میتواند در انسان ها سطح کلسترول را کاهش دهد.
یک مطالعه روی ۱۱۹ زن مبتلا به اضافه وزن نشان داد که مصرف روزانه یربا ماته به همراه یک رژیم کم کالری، در مدت ۱۲ هفته، موجب کاهش کلسترول LDL(کلسترول بد) میشود. همچنین در صورت همراهی با یک رژیم کم کالری، سطح تری گلیسیرید را نیز به میزان قابل توجهی کاهش می دهد.
دم کردن یربا ماته
یک روش سنتی برای سرو یربا ماته وجود دارد که از ظرفی به نام “calabash” استفاده می شود. این ظرف معمولا دارای یک نی فلزی است که پایینش دارای فیلتری است تا تکه های برگ را در زمان سرو صاف کند. برای تهیه این چای، ابتدا یک سوم پایین calabash را با برگهای خشک یا برشته شده یربا ماته پر میکنند. اگر calabash در دسترس نیست از دم کن فرانسوی میتوان استفاده کرد.
یربا ماته معمولا با اضافه کردن شکر، آب لیمو یا شیر سرو می شود. همچنین میتوان یک بار برگ های یربا ماته را در ظرف ریخت و چندین بار آب داغ به آن اضافه کرد.
اگرچه این چای به طور سنتی گرم مصرف میشود، اما به خصوص در مناطق گرمسیری، ممکن است به صورت سرد نیز سرو شود.
سخن آخر
این چای با توجه به اینکه یکی از چای های سنتی آمریکای مرکزی و جنوبی است، ممکن است در کشور ما ناشناخته باشد. ولی امروزه با توجه به خواصی که هم برای قلب و جلوگیری از دیابت و لاغری دارد تقاضا برای مصرف آن در کشور ما افزایش یافته است.